Denden İşareti ve Kullanım Alanları Denden işareti, yazıda tekrarı engelleyerek sadelik ve düzen sağlar. Özellikle alt alta gelen aynı kelimelerin, söz öbeklerinin ya da sayıların tekrar edilmesinin önüne geçer. Bu işaret, hem yazıda görsel bir ferahlık yaratır hem de yazıyı okuyana kolaylık sunar. Tekrar Eden Sözcükler İçin Pratik Bir Çözüm Bir metin içinde sürekli tekrarlanan sözcükler, okuyucuya zorlayıcı gelebilir. Denden işareti (” ” ), bu
Kesme İşareti Kullanımı Özel İsimlerde Çekim Ekleri: Özel isimlerden sonra gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Bu, kişi adları, soyadları ve takma adlar için geçerlidir. Örnekler: Atatürk’e, Yahya Kemal Beyatlı’nın, Yunus Emre’yi. Millet ve Boy İsimleri: Millet, boy ve oymak adlarından sonra gelen çekim ekleri de kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler: Türk’ün, Rus’tan, Kırgız’dan. Devlet Adları: Devlet adları sonrası ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnekler: Türkiye’nin,
Yan Cümlecik Nedir? Yan cümlecik, bir cümle içinde ana cümleyi tamamlayan veya ona ek bilgiler sunan, genellikle yüklemi fiilimsi, dilek-şart çekimli bir fiil ya da aktarma söz olan cümleciklere denir. Yan cümlecikler, cümlenin bir öğesi durumundadır ve çoğunlukla fiilimsiler içerir; bazen ise çekimli fiillerle oluşur. Örnekler: Onu çizip bitirdi. (Burada yan cümlecik fiilimsiden oluşmaktadır.) Bunu yaparsan işlem tamam olacak. (Yan cümle, dilek-şart kipiyle çekimlenmiş bir
Ünlem Nedir? Örneklerle Açıklama Bağımsız bir anlam taşımayan, ancak cümleye korku, mutluluk, üzüntü, öfke, şaşkınlık, coşku gibi çeşitli duyguları ekleyen; ayrıca doğa seslerini taklit eden ya da seslenme görevini üstlenen sözcüklere ünlem adı verilir. Ünlem içeren cümlelerin sonunda çoğunlukla ünlem işareti (!) bulunur. Ünlemler Kaç Gruba Ayrılır? Ünlemler, üç ana gruba ayrılır: 1. Temel Ünlemler Bir duyguyu veya heyecanı dile getiren kelimelerdir. Örnekler: A, aaa,
İç İçe Birleşik Cümle Nedir? Örnekler İç içe birleşik cümle, başka birine ait sözlerin değiştirilmeden aktarılmasıyla oluşan cümlelerdir. Bu tür cümleler, bir ana cümle ile içinde yer alan bir başka cümle içerir. İç içe birleşik cümle, yalnızca kendi başına kullanıldığında yüklem taşıyan bir cümle haline gelir. Tırnak içinde veya nokta işareti ile de belirtilebilir. Açıklamalı Örnekler Ben seni anlıyorum, dedi. Cümlede “anlıyorum” ve “dedi” kelimeleri,
Girişik Birleşik Cümle Nedir? Örnekler Girişik birleşik cümle, içinde fiilimsi bulunduran cümlelerdir. Bu yapıda, yan cümlecik fiilimsinin bulunduğu kısım, temel cümlecik ise yüklemi içeren bölümdür. Girişik birleşik cümlelerde yan cümlecik, temel cümlenin öznesi, nesnesi veya tümleci olarak işlev görebilir. Açıklamalı Örnekler Söyleyecek bir şeyi olmayan yüksek sesle konuşur. Burada “söyleyecek bir şeyi olmayan” yan cümleciktir. Bu cümledeki yan cümlecik, “-an” sıfat-fiil eki ile oluşturulmuştur ve
Şartlı Birleşik Cümle Nedir? Örnekler Şartlı birleşik cümle, yan cümleciğin yükleminin temel cümleye şart anlamı katarak bağlandığı cümlelerdir. Bu tür cümlelerde yan cümlecik genellikle “-se, -sa” şart kipi eki ile oluşturulur. Ana cümle ise zaman, şart, benzetme veya sebep gibi açılardan yan cümleyi tamamlar ve cümlede zarf tümleci işlevi görür. Açıklamalı Örnekler Çanağa ne doğrarsan kaşığına o çıkar. Burada “çanağa ne doğrarsan” kısmı yan cümleciği
Pekiştirme Sıfatları Nedir? Anlamı güçlendirilmiş sıfatlara pekiştirme sıfatları denir. Pekiştirme, sıfatlarda üç farklı yöntemle yapılır: Sıfatın ilk ünlüsüne kadar olan kısmı alınarak “m, p, r, s” harflerinden uygun olan eklenir ve ardından sıfatın tamamı yazılır. Bu şekilde kelimenin anlamı kuvvetlendirilir. Örnekler: Simsiyah gece gökyüzünde yıldızlar parlıyordu. Tertemiz bir evde yaşamayı herkes ister. Kapkaranlık odada bir fısıltı duyuldu. Bembeyaz bir örtü serilmişti sofraya. Upuzun saçları rüzgarda
Kurallı Birleşik Fiiller Nedir? Örneklerle Açıklamalı Kurallı birleşik fiiller, belirli kurallar çerçevesinde oluşturulan fiillerdir. Bu fiiller, iki ayrı fiilin belirli bir yapıya göre birleşmesiyle meydana gelir ve genellikle “fiil+fiil” şeklinde ifade edilir. Kurallı birleşik fiiller, dört ana kategoriye ayrılmaktadır. 1. Yeterlilik Fiili Bu fiiller, eylem kök ve gövdelerine “a+bil-” veya “e+bil-” eklerinin eklenmesiyle oluşur. Bu yapı, birinci fiilin anlamına “gücü yetme” veya “başarma” gibi anlamlar
Durum Zarfı Nedir? Durum zarfları, fiillerin ve fiilimsilerin nasıl yapıldığını belirten kelimelerdir. Yani, fiilde gerçekleşen eylemin ne şekilde yapıldığını ifade ederler. Durum zarfları, niteleme sıfatlarında olduğu gibi bir nitelik bildirirler ancak bu nitelik, isme değil fiile yöneliktir. Fiile ve fiilimsiye yöneltilen “Nasıl?” sorusuna cevap verirler. Örnekler: Ali derslerde her zaman dikkatli konuşur. Kardeşim, sınava çabuk hazırlanıp gitti. Evine koşarak döndü. İşini her zaman titizlikle yapardı.
Temel Cümlecik Nedir? Örneklerle Açıklamalı Tanım: Yüklemi çekimli bir fiil ya da ek fiil almış olan ad soylu sözcüklerden oluşan cümleciklere “temel cümlecik” denir. Temel cümlecik, bir cümledeki ana yargının yer aldığı bölümdür. Örnekler: Yağmur dinince dışarı fırladı. (Bu cümlede “dinince” fiilimsinin bulunduğu yan cümlecik, temel cümlecik olan “dışarı fırladı” kısmıyla birleşir. Birleşik cümle ortaya çıkar.) Çalışırsan başarırsın. (Burada “çalışırsan” kısmı bir yan cümleciktir. “Başarırsın”
Ki Bağlacı, Ki İlgi Zamiri ve Sıfat Yapan Ki Ekinin Farkı Türkçe’de “ki” kelimesi, farklı işlevlerde kullanılarak cümlenin anlamını ve yapısını önemli ölçüde etkileyebilir. “Ki”nin bağlaç, ilgi zamiri ve sıfat yapma eki olarak kullanımları arasında belirgin farklar bulunmaktadır. Aşağıda, bu farklı kullanımların tanımları, işlevleri ve örnekleri ile detaylı olarak incelenmesi yer almaktadır. 1. Ki Bağlacı Tanım: “Ki” bağlacı, cümleler arasında ilişki kurmak amacıyla kullanılan ve
İlgi Zamiri “-ki”nin Kullanımı ve Anlamı Türkçede ilgi zamiri olarak bilinen ve bir ismin yerine geçen “-ki” zamiri, isim ya da isim tamlamalarındaki tamlananın yerini alır. Bu zamir, tamlayan ekine eklenir ve önceki kelimeyle bitişik yazılır. Ünlü uyumu kurallarına uymaz ve sadece “-ki” formunda bulunur. Örnekler: Benim sıkıntım, seninkinden daha büyüktür. (senin sıkıntın) Bizim arabamız temizlenmiş, onunki henüz yıkanmamış. (onun arabası) Sizinkinden daha güzel bir
Birleşik Sıfatlar Nedir? Örnekler Birleşik sıfatlar, en az iki sözcüğün bir araya gelerek yeni bir anlam oluşturduğu sıfatlardır. Bu sıfatlar iki ana gruba ayrılır: A. Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar Kaynaşmış birleşik sıfatlar, aralarına başka bir ek giremeyecek şekilde kaynaşarak bir bütün haline gelen sıfatlardır. Bu tür sıfatlar bitişik yazılır. Örnekler: Hiçbir insan Birçok arkadaş Birkaç kalender Ağırbaşlı kişiler B. Kurallı Birleşik Sıfatlar Kurallı birleşik sıfatlar ise
Ek Halinde Bulunan Zamirler ve Kullanımı Türkçede, ek hâlindeki zamirler dilimize anlam derinliği kazandıran önemli unsurlardan biridir. Bunlar, iyelik zamirleri ve ilgi zamiri olarak iki ana başlıkta ele alınır. Bu zamirler, bir isme eklenerek sahiplik ya da ilgiyi ifade eder. Şimdi, bu zamirlerin ne olduklarına ve nasıl kullanıldıklarına yakından bakalım. 1) İyelik Zamirleri İyelik zamirleri, bir varlığın kime ait olduğunu gösteren eklerdir. Bir isim ya