Özel İsimlerde Çekim Ekleri:
Özel isimlerden sonra gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Bu, kişi adları, soyadları ve takma adlar için geçerlidir. Örnekler:
Atatürk’e, Yahya Kemal Beyatlı’nın, Yunus Emre’yi.
Millet ve Boy İsimleri:
Millet, boy ve oymak adlarından sonra gelen çekim ekleri de kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:
Türk’ün, Rus’tan, Kırgız’dan.
Devlet Adları:
Devlet adları sonrası ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:
Türkiye’nin, İran’ın, Amerika Birleşik Devletleri’ne.
Din ve Mitoloji Özel İsimleri:
Din ve mitoloji ile ilgili özel adlardan sonra gelen çekim ekleri de kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:
Allah’tan, Azrail’i, Zeus’a.
Gök Bilimi İle İlgili Adlar:
Gök bilimi ile ilgili adlardan sonra gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:
Merkür’ü, Halley’den, Samanyolu’nda.
Yer İsimleri:
Kıta, deniz, nehir, dağ gibi yer adlarından sonra gelen çekim ekleri kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:
Afrika’nın, Fırat Nehri’nde, Ağrı Dağı’nda.
Yapı ve Anıt İsimleri:
Saray, köprü, anıt gibi yapı adlarından sonra gelen çekim ekleri de kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:
Çırağan Sarayı’nda, Boğaziçi Köprüsü’nde.
Hukuk ve Yönetmelik Adları:
Kanun, yönetmelik gibi adlardan sonra gelen çekim ekleri kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:
Medeni Kanunu’nun, Millî Eğitim Temel Kanunu’na.
Yayın Adları:
Kitap, dergi, gazete gibi yayın adlarından sonra gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:
Yaban’dan, Resmî Gazete’de.
Hayvan İsimleri:
Hayvanlara verilen özel adlardan sonra gelen çekim ekleri kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:
Fino’yu, Sarıkız’da.
Kısaltmalarda Ek Kullanımı:
Kısaltmalardan sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:
THY’nin uçuş filosu, TBMM’nin topluma örnek olması.
Rakamlar ile Ekler:
Rakamların ardından gelen ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:
2’nci olman, 1976’da doğmuşum.
Anlam Karışıklığını Önlemek:
Bazı kelimelerde anlam karışıklığını önlemek için kesme işareti kullanılır. Örnek:
Kadı’nın kelime anlamını öğrenemedim.
Şiirlerde Ses Düşmesi:
Şiirde seslerin ölçü gereği düştüğünü göstermek için kesme işareti kullanılır. Örnekler:
“Düştü m’ola sevdiğimin yurduna.”
Saygı ve Ünvanlar:
Kişi adlarından sonra gelen saygı ve ünvan sözlerine getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır. Örnek:
Mustafa Bey’e, Betül Hanım’a.
Ek veya Harf Sonrası:
Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için kesme işareti konur. Örnek:
a’dan z’ye kadar.
Kesme İşareti ile İlgili Uyarılar
Kurum İsimleri:
Kurum ve kuruluş adlarına gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz. Örnek:
Türkiye Büyük Millet Meclisine.
Büyük Harfle Yazılan Kanunlar:
Belli bir kanun veya yönetmelik kastedildiğinde, büyük harfle yazılan isimlerin ek alması durumunda kesme işareti konur. Örnek:
Bu Kanun’un 23. Maddesi.
Özel Adlara Yapım Ekleri:
Özel adlara getirilen yapım ekleri kesme işareti ile ayrılmaz. Örnek:
Türkçenin, Türkçü.
O Zamiri:
Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri büyük harfle yazılmaz ve ekler kesme işaretiyle ayrılmaz. Örnek:
O’nun etkisini inkâr edemez. (yanlış)
Noktalama İşaretleri ile Kesme İşareti:
Noktalama işaretlerinden sonra kesme işareti bitişik yazılır. Örnek:
Mustafa’dan her şeyi öğrenmişti.
Açıklama İçin Parantez:
Özel adlar için parantez içinde açıklama yapılırsa, kesme işareti parantezden önce konur. Örnek:
Yakup Kadri’nin (Karaosmanoğlu).
Kısaltmalı Söyleyiş:
Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyişte kesme işareti kullanılır. Örnek:
Hisar’dan, Boğaz’dan.
Belirli Tarih:
Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnek:
25 Eylül’de toplantı yapılacak.
Akım ve Dönem Adları:
Akım, çağ ve dönem adlarından sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz. Örnek:
Yeni Çağın, Cumhuriyet Dönemi.
Özel Ada Ek Getirilmesi:
Sonunda III. tekil kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışındaki bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz. Örnek:
Muş Ovamızın güzelliği.
Kesme İşareti ile Ayrılmayan Kısaltmalar:
Sonunda nokta veya üs işareti bulunan kısaltmalar kesme işareti ile ayrılmaz. Örnek:
vb.leri, m²ye.
Satır Sonuna Denk Gelen Ekler:
Satır sonuna denk gelen özel isimlerden sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnek:
Ankara’nın.
Avrupa Birliği:
“Avrupa Birliği” kesme işareti ile kullanılır. Örnek:
