Kelime anlamı “ek, ilave, katkı” olan ulama, ünsüzle biten bir kelimenin ardından ünlüyle başlayan bir kelime geldiğinde, kelimelerin sonundaki ünsüzlerin bir sonraki kelimenin başındaki ünlülere bağlanarak okunmasını ifade eder. Bu ses olayı, konuşma dilinde söyleyiş kolaylığı sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır ve aruz ölçüsünde kapalı heceleri kısa hece haline getirmek için kullanılır.
Aralarına noktalama işareti koyulan kelimeler arasında ulama uygulanmaz. Bu durumda, kelimeler arasındaki boşluklar vurgulanır ve ünlüler arasında herhangi bir kaynaşma gerçekleşmez.
Sesli bir harfle biten bir kelimenin ardından sessiz bir harfle başlayan kelime geldiğinde, bu iki kelime arasında ulama yapılmaz. Bu tür durumlarda ünlü ve ünsüz arasındaki ayrım belirgin olarak korunur.
Ulama, genellikle şiirlerde ortaya çıkan bir ses olaydır ve aruz vezniyle birlikte düşünülmelidir. Bu uygulama, kapalı heceleri açarak akıcı bir ritim ve uyum sağlar.
Ne güzeldir kırlarda yaz akşamı! Ufukta bulutlar beyaz bir yumak, Ağaçlar derin bir rüyaya dalmış, Saçında yeni beyaz teller varmış. Baş yorgun, yeşil otlara yaslanır, Gözler dalgın, bulutlara uzanır.
Ulama, yazı dilinde uygulanmaz; yalnızca konuşma dilinde gerçekleşir. Bu uygulama, aruz ölçüsündeki kalıplara uyum sağlamak için kullanılır ve hecelerin açık bir şekilde okunmasını sağlar.
Bu düzenlemeler, ulama olayını Türkçedeki kullanımıyla daha iyi anlamanızı ve uygulamanızı sağlar. Hem konuşma hem de yazı dilinde bu kuralları bilmek, dil becerilerinizi geliştirebilir.