Satır Sonunda Kelimelerin Bölünmesi

Satır Sonunda Kelime Bölme Kuralları (Türkçe Yazım Kuralları)

Türkçede satır sonlarında kelimelerin bölünmesi yaygın bir durumdur, ancak bu işlem yapılırken belirli kurallara dikkat edilmesi gerekmektedir. Satır sonunda kelimeler hecelere göre bölünür ve kesinlikle heceler bölünemez. Hecelerin yanlış bölünmesi, anlam karışıklığına neden olabilir ve okuyucunun metni anlamasını zorlaştırabilir. Aşağıda, bu konudaki önemli kurallar ve ayrıntılı açıklamalar yer almaktadır.

1. Satıra Sığmayan Kelimeler Bölünürken Satır Sonuna Kısa Çizgi ( – ) Konur: Eğer bir kelime satıra sığmazsa, bu kelimenin bir kısmı bir sonraki satıra taşınır. Ancak bu bölünme, hece yapılarına göre yapılmalıdır. Satır sonunda bölünen kelimenin sonuna mutlaka kısa çizgi konur ve bu işaret, kelimenin devam ettiğini gösterir.Örnek:
   • Odada eski koltuklara, sehpalara, minderle-
   • re bakarken anılar canlanıyordu.
   • Annesinin uzun yıllar boyunca sakladığı aile eşyala-
   • rını gördüğünde gözleri doldu.

   Not: Bu tür bir kullanımda kelimenin yarıda kaldığını ifade etmek için kısa çizgi (-) kullanılır. Kelimenin diğer yarısı bir sonraki satıra taşınır. Bu kurala uyulmadığı takdirde anlam kaymaları yaşanabilir ve okuyucu metni yanlış anlayabilir.

2. Hecelerin Bölünmesi Kuralları: Türkçede ilk heceden sonraki heceler ünsüzle başlar. Kelimeler bölünürken bu kurala dikkat edilmelidir. Ayrıca, bitşik yazılan kelimelerde de bu kural geçerlidir. Bölünme hece bazında yapılmalıdır ve satır sonuna kısa çizgi eklenerek işlem tamamlanır.Örnek:
   • ba-şöğ-ret-men
   • il-ko-kul
   • Ka-ra-os-ma-noğ-lu

   Bu tür örneklerde kelimenin hecelerine dikkat edilerek bölünmesi, doğru anlamın korunmasını sağlar. İlk hece tam olarak yazılmalı ve devamındaki hece ünsüzle başlamalıdır. Bu kural hem tekil kelimelerde hem de birleşik kelimelerde geçerlidir.

3. Ayırmada Satır Sonunda ve Satır Başında Tek Harf Bırakılmaz: Kelimeler satır sonunda bölünürken tek harf satır sonuna ya da satır başına bırakılmamalıdır. Bu durum anlam bütünlüğünü bozabilir ve okuma akışını zorlaştırır. Özellikle ayrı yazılan kelimelerde bu kurala dikkat edilmelidir.Örnek:
   Yanlış:
   • ………………………………. u- çurtma değil,
   • ………………………………. müdafa- a değil.

   Doğru:

   • ………………………………. uçurt- ma,
   • ………………………………. müda- faa.

   Bu örneklerde görüldüğü gibi tek harf satır sonunda ya da başında bırakılmaz. Bu kural, kelimelerin doğru şekilde bölünmesini ve okuyucunun kelimeyi anlamakta zorlanmamasını sağlar.

4. Kesme İşareti Satır Sonuna Geldiğinde Sadece Kesme İşareti Kullanılır: Eğer bir özel isme gelen ek satır sonuna sığmazsa, kesme işareti kullanılır ancak kısa çizgi eklenmez. Kesme işareti, kelimenin bir kısmının bir sonraki satıra geçtiğini gösterir ve bu durumda çizgi kullanılmasına gerek yoktur.Örnek:
   • ………………………………. Edirne’ nin…
   • ………………………………. Ankara’ dan…
   • ………………………………. 1996′ da…

   Bu örneklerde, kesme işareti ( ‘ ) kullanıldığında kelimenin devamının bir sonraki satırda olduğu anlaşılır. Kısa çizgi eklenmesine gerek yoktur. Bu kullanım, özellikle özel adlara gelen eklerde yaygındır ve doğru yazımı sağlar.

Sonuç: Satır sonunda kelime bölme işlemi, Türkçede hecelere göre yapılmalıdır. Kelimenin bölündüğü yerin doğru olması, hem anlamı korur hem de metnin akıcı bir şekilde okunmasını sağlar. Kısa çizgi ve kesme işaretinin doğru kullanımı, bu süreçte büyük önem taşır. Metinlerin düzgün ve kurallara uygun yazılması, okuyucunun metni daha rahat ve anlaşılır bir şekilde takip etmesine yardımcı olur.