Ninni nedir

Eylül 13, 2024 - Okuma süresi: 16 dakika

Ninniler: Özellikleri ve Önemi

Ninni, annelerin bebeklerini uyutmak amacıyla belirli bir ezgi eşliğinde söyledikleri sözlü parçalardır. Bu parçalar, manzum nitelikte olup, çocukların psikolojik gelişimi üzerinde derin etkiler bırakabilir.

Türk edebiyatı, köklü bir ninni geleneğine sahiptir. Ninniler, Türk kadınlarının sevgi ve şefkat derinliğini, annelik duygusunun gücünü yansıtması açısından önemli bir yere sahiptir.

Ninnilerin Başlıca Özellikleri

1. Ninniler, sözlü edebiyat ürünleri arasında yer alır. Geleneksel olarak kuşaktan kuşağa aktarılan bu parçalarda, dilek, gurbet, temenni, şikâyet, üzüntü, sevgi ve korkutma gibi çeşitli temalar işlenir.
2. Ninniler, genellikle sade ve anlaşılır bir dille söylenir. Bu, ninnilerin geniş bir kitleye hitap etmesini ve etkili olmasını sağlar.
3. Ninniler, belirli bir ölçü ile düzenlenir. Genellikle hece ölçüsü kullanılır ve bu ölçü genellikle 7’li, 8’li ve 9’lu biçimlerde olur. Ninnilerde kullanılan bu ölçü, ritmik bir akış sağlar.
4. Ninnilerin nazım şekli, genellikle türkü biçimindedir. Bu yapı, ninnilere melodik bir ritim kazandırır.
5. Ninniler, çoğunlukla anonimdir. Yani, söyleyeni belli olmayan ninniler, genellikle dörtlükler ve nakarat bölümlerinden oluşur. Ancak, bazı ninnilerde söyleyeni belirli olabilir.
6. Söyleyeni bilinmeyen ninnilerin çoğunun, kadınlar tarafından yaratıldığı düşünülmektedir. Bu, kadınların toplumsal ve kültürel rollerinin bir yansımasıdır.
7. Ninnilerde, “Ninni yavrum ninni” gibi belirli kalıplaşmış ifadeler sıkça yer alır. Bu tür ifadeler, ninnilerin karakteristik özelliğidir.
8. Ninniler, çocukların bilişsel, dil, motor ve duygusal gelişim alanlarında oldukça etkili olabilir. Ayrıca, öğrenme zorluğu çeken çocuklar için faydalı bir araç olarak kabul edilir.
9. Ninniler, bireylerin dikkat dağınıklığını gidermeye yardımcı olabilir. Bu, ninnilerin ruhsal ve psikolojik dengeyi sağlamadaki rolünü vurgular.
10. Tarihsel olarak, Divanü Lügati’t-Türk adlı eserde “balubalu” şeklinde geçen ninniler, 11. yüzyıldan bu yana Türkçede kullanıldığı tahmin edilmektedir.
11. Ninniler, kültürün aktarımında önemli bir rol oynar. Geleneklerin ve değerlerin gelecek kuşaklara aktarılmasında bu tür geleneksel sözlü edebiyat ürünleri büyük bir öneme sahiptir.

Bu özellikler, ninnilerin kültürel, psikolojik ve edebi değerini kapsamlı bir şekilde ortaya koyar. Ninnilerin, çocukların gelişimi ve kültürel aktarım üzerindeki etkisi, bu geleneksel parçaların önemini artırmaktadır.

 

Ninnilerle İlgili Örnekler

 

Örnek 1

 

Dandin dandin danadan

Doğmuş bebek anadan

Böyle güzel doğar mı?

Öyle çirkin anadan.

 

Örnek 2

Tilki duymasın ninni
Tilki duyarsa yavrum
Hem seni yer hem beni
Ninni yavrum ninni

 

Örnek 3

Ninni ninni ninnice
Akşam baban gelince
Hani yavrum deyince
Seni önüne koyunca
Öpüp garnı doyunca
Ninni yavrum ninni
Ninni ninni hu ninni

 

Örnek 4

Asmaya kurdum salıncak

Uyumadı gitti yumurcak

Kopuverdi salıncak

Düşüverdi yumurcak

Ninni, ninni ninni!

 

Örnek 5

Gökyüzünde olur ceylan
Oldum cemaline hayran
Ankara’da Hacı Bayram
O da sana himmet etsin
Allah sana birr can versin ninni

 

Örnek 6

Ninnilerin benim olsun
Uykularım senin olsun
Akan sular ömrün olsun
Ninni yavrum, kuzum ninni

 

Örnek 7

Dandini dandini damama
Kızlar gider hamama
Hamamın yolu taşlıdır
Kızım kara kaşlıdır.

 

Örnek 8

Dandini dandini dasdana

Danalar girmiş bostana

Kov bostancı danayı

Yemesin lahanayı

Benim oğlum lokum yer

Uyusun da yürüsün ninni

 

Örnek 9

Elime aldım kelebi
Dolaştım Şam’ı Halep’i
Çorum’da yatan Elvan Çelebi
O da sana himmet etsin
Allah sana ömür versin ninni

 

Örnek 10

Ninni de ninni demekten
Ben kesildim yemekten
Hastayım annem yürekten
Doktor gelsin frekten
Ninni benim yavruma ninni
Ninni benim kuzuma ninni

 

Örnek 11

Karga seni tutarım
Kanadını yolarım
Yelpazeler yaparım
Hanımlara satarım.
Uyuyacak yavrum ninni
Büyüyecek yavrum ninni
Ninni benim yavruma ninni

 

Örnek 12

Eve girsem ev karanlık

Dışa gitsem bağrım yanık

Herkes uyur sen uyanık

Uyusana yavrum ninni

 

Örnek 13

Gökte yıldız oynuyor
Gözüm yavruma doymuyor
Ellerde yavruma doymuyor
Ellerde yavru çokk amma
Benim yavrum uyumuyor
Ninni, ninni bebeğim ninni