Karşıt (Çelişen) Cümleler

Kasım 29, 2024 - Okuma süresi: 5 dakika

Karşıt (Çelişen) Cümle Nedir? Karşıt cümleler, aynı konuyu ele almalarına rağmen, birbirleriyle çelişen mesajlar (yargılar) içeren cümlelerdir. Bu cümlelerde konunun ana maddesi ve bakış açıları aynı olsa da, verdikleri mesajlar birbirine zıttır.

Örnekler ve Açıklamaları:

1. Şairlerin İşlevi

• Şairlerin amacı, her türlü yanlışın su yüzüne çıkmasını sağlamaktır. (Şairlerin olumsuzlukları ortaya koymayı amaçladığını anlatıyor.)
• Gece gibidir şair, çirkinlikleri örtüp insana sadece ışıkları gösterir. (Şairlerin olumsuzlukları gizleyip güzellikleri yansıttığını ifade ediyor.)

Her iki cümlede de şairlerin işlevinden söz edilmektedir. İlk cümlede şairlerin olumsuzlukları ortaya koymayı amaçladıkları, ikinci cümlede ise olumsuzlukları perdeleyip güzellikleri yansıttıkları anlatılmaktadır.

2. Yazma Becerisi

• Yazmada ustalaşmak için yetenekli olmak gerekir. (Yazmada ustalaşmanın doğuştan gelen bir yeteneğe bağlı olduğunu anlatıyor.)
• Yazma, yazdıkça öğrenilen bir sanattır. (Yazmada ustalaşmanın deneyim ve pratikle kazanıldığını ifade ediyor.)

İlk cümlede yazmada ustalaşmanın yeteneğe (doğuştan gelen özelliğe), ikincisinde ise sürekli yazmaya (deneyime) bağlı olduğu anlatılmaktadır.

3. Gelişme Yöntemleri

• Gelişme, eskiyle yeninin harmanlanmasıyla olanaklıdır. (Gelişmenin, eski ve yeninin birleşmesiyle mümkün olduğunu anlatıyor.)
• Gelişmenin biricik yolu, kültürel mirasın olduğu gibi yaşatılmasından geçer. (Gelişmenin, kültürel mirasın (eskinin) korunmasıyla sağlanacağını ifade ediyor.)

İlk cümlede gelişmenin, eskiyle yeninin harmanlanmasına, ikincisinde ise kültürel mirasın (eskinin) olduğu gibi yaşatılmasına bağlı olduğu anlatılmaktadır.

4. Tarihsel Olayların Yazımı

• Tarihsel olayların kaleme alınması objektif karakterlidir. (Tarihsel olayların tarafsız bir şekilde yazılması gerektiğini anlatıyor.)
• Tarihi olayları tarafsız bir anlayışla aktarmak mümkün değildir. (Tarihsel olayların tarafsız bir şekilde aktarılmasının mümkün olmadığını ifade ediyor.)

İlk cümlede tarihsel olayların objektif bir şekilde yazılması gerektiği, ikincisinde ise tarihsel olayların tarafsız olarak aktarılmasının imkansız olduğu anlatılmaktadır.

5. Sanat Eserinin Niteliği

• Sanat eseri, hayatı olduğu gibi yansıtmalı; yorumlarla, gerçek tahrif edilmemelidir. (Sanat eserinin gerçeği aynen yansıtması gerektiğini anlatıyor.)
• Sanat ürünü bir fotoğraf olmamalı, sanatçının sezgi ve hayal gücüyle yoğrulmalıdır. (Sanat eserinin sanatçının hayal gücü ve sezgisiyle şekillenmesi gerektiğini ifade ediyor.)

İlk cümlede sanat eserinin gerçeği olduğu gibi yansıtması gerektiği, ikincisinde ise sanat eserinin sanatçının hayal gücü ve sezgisiyle yoğrulması gerektiği anlatılmaktadır.

Çelişkili Cümleler ve Tutarsızlık

Bir kişinin aynı konuyla ilgili bu tür çelişen düşünceleri savunması, tutarsız olduğunu ve kendisiyle çeliştiğini gösterir. Örneğin:

İyilikle İlgili Atasözleri:

• İyilik eden iyilik bulur. (İyilik yapmanın, iyilikle karşılık bulacağı anlatılır.)
• İyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdı. (Her iyiliğin karşılık bulamayacağını ifade eder.)

Bu atasözleri de birbirleriyle çelişir. İlk atasözü iyiliğin karşılık bulacağını, ikincisi ise bulamayacağını anlatır.

Sonuç

Karşıt cümleler, aynı konuya farklı bakış açıları sunarak konunun farklı yönlerini vurgular. Bu cümleler, farklı perspektifler ve düşünce biçimleri arasında karşılaştırma yapmamıza olanak tanır. Ancak, bu cümlelerin aynı kişi tarafından savunulması, kişinin düşüncelerinde tutarsızlık olduğunu gösterir.