Fiillerde Olumsuzluk Nasıl Yapılır? Örnekler

Eylül 13, 2024 - Okuma süresi: 3 dakika

Fiillerde Olumsuzluk Nasıl Yapılır? Örnekler Fiil kök veya gövdelerine, kip eklerinden önce getirilen “-me, -ma” olumsuzluk ekleri kullanılarak olumsuz fiil yapılır.

Örnekler:

Koştu: Koşmadı

Uyudu: Uyumadı

Not: Geniş zamanın olumsuz şekli “-mez, -maz” ekleriyle oluşturulur.

Örnekler:

Koşarsın: Koşmazsın

Uyursun: Uyumazsın

 

 

Türkçede olumsuzluk, çeşitli ekler, kelimeler ve yapılarla dile getirilen bir kavramdır. Bu olumsuzluk, hem fiil cümlelerinde hem de isim cümlelerinde kullanılmaktadır.

A. Eklerle Olumsuzluk:

Türkçede olumsuzluk en yaygın olarak eklerle sağlanır. En bilinen olumsuzluk ekleri arasında “-mA”, “-mAz”, “-mAdAn” ve “-sIz” yer alır. Bu ekler, fiiller ve isimlerle kullanılarak olumsuz anlamlar oluşturur. Örneğin:

• “Gitmem” cümlesinde “-mA” olumsuzluk ekidir ve gitme eyleminin gerçekleşmediğini ifade eder.
• “Çalışmaz” cümlesinde “-mAz” geniş zaman olumsuzluk ekidir, çalışmanın yapılmadığını belirtir.
• “Çalışmadan” cümlesinde “-mAdAn” zarf fiil eki kullanılarak, bir eylemin gerçekleşmeden başka bir eylemin yapıldığı anlatılır.
• “Parasız” kelimesinde “-sIz” ekleyerek paranın olmadığı anlamını verir.

B. Kelimelerle Olumsuzluk:

Bazı durumlarda olumsuzluk, eklerle değil, belirli kelimelerle sağlanır. “Değil”, “Yok”, “Hiç”, “Ne… Ne de” gibi kelimeler olumsuz anlamlar taşır. Örneklerle açıklamak gerekirse:

• “Bu doğru değil” cümlesinde “değil”, doğruluğun olmadığını ifade eder.
• “Yarın okul yok” cümlesinde “yok”, okulun var olmadığını belirtir.
• “Hiçbir şey anlamadım” cümlesinde “hiç”, anlamanın hiç gerçekleşmediğini gösterir.
• “Ne annesi ne babası geldi” cümlesinde “ne… ne de” yapısı, iki olasılığın da gerçekleşmediğini anlatır.

Türkçede olumsuzluk, ekler ve kelimelerle çeşitli şekillerde dile getirilir.