Durum Fiilleri Nedir? Örnekler

Eylül 15, 2024 - Okuma süresi: 6 dakika

Durum Fiilleri Nedir? Örnekler

Durum fiilleri, öznenin kendi isteğiyle gerçekleşen, genellikle durağanlığı veya hareketsizliği ifade eden fiillerdir. Bu fiiller, çoğunlukla bir nesne almaz ve dolayısıyla “neyi?” ya da “kimi?” sorularına cevap vermezler.

Örnek Fiiller:

Uyu-
Yürü-
Otur-
Dur-
Uzan-
Git-
Çık-
Ağla-

Örnekler:

“Muhammed Furkan dün akşam çok geç uyumuştu.”
Burada “uyuma-“ fiili, bir durağanlığı ve hareketsizliği ifade eder. Fiil, nesne almadığı ve “neyi” veya “kimi” sorularına cevap vermediği için durum fiilidir.
“Evine kadar arkadaşının yardımıyla yürüdü.”
Bu örnekte “yürü-“ fiili, hareketsizliği ifade etmesine rağmen nesne almadığı için, “kimi” veya “neyi” sorularına yanıt veremediği için durum fiilidir.
“Çocuğunu o durumda görünce hüngür hüngür ağladı.”
“Ağla-“ fiili, insan iradesiyle gerçekleştiği ve geçişsiz olduğu için durum fiilidir. Fiil, nesne almadığı ve “neyi” veya “kimi” sorularına cevap vermediği için durum fiili olarak kabul edilir.
“Araç, bir süre yavaş seyrettikten sonra durdu.”
Burada “dur-“ fiili, nesne almadığı ve dolayısıyla “neyi” veya “kimi” sorularına cevap vermediği için durum fiilidir.

Bu fiiller, öznenin hareketsizliği veya durağan haliyle ilgilidir ve belirli bir nesne ile ilişkili olmadan gerçekleşirler.

Durum Fiilleri Nedir?

Durum fiilleri, bir eylemin gerçekleşmesi sırasında öznenin içinde bulunduğu durumu veya yaşadığı değişimi ifade eden fiillerdir. Bu fiiller genellikle bir nesne almazlar ve eylemin sonucunda bir nesne ortaya çıkmaz. Yani, “neyi?” veya “kimi?” sorularına cevap vermezler.

Basitçe söylemek gerekirse, durum fiilleri bir kişinin veya bir şeyin nasıl olduğunu, ne durumda olduğunu anlatır.

Durum Fiillerinin Özellikleri:

Nesne almazlar: Genellikle “neyi?” veya “kimi?” sorularına cevap vermezler.
Özne üzerindeki etkisi: Eylem, öznenin kendi üzerinde bir değişiklik yaratır veya öznenin bir durumu hakkında bilgi verir.
“Onu” eklemesi: Bir fiilin durum fiili olup olmadığını anlamak için fiilin önüne “onu” kelimesi getirilir. Anlam karmaşası oluşuyorsa o fiil durum fiilidir. Örneğin: “Ben onu düşünüyorum.” (doğru) – “Ben onu seviniyorum.” (yanlış)

Durum Fiili Örnekleri:

Duyguları ifade eden fiiller: sevinmek, üzülmek, korkmak, aşık olmak
Fiziksel durumu ifade eden fiiller: uyumak, ağlamak, gülmek, hastalanmak
Zihinsel durumu ifade eden fiiller: düşünmek, anlamak, unutmak, öğrenmek
Diğer durum fiilleri: var olmak, bulunmak, görünmek, duyulmak

Durum Fiili İçeren Cümle Örnekleri:

Çocuk çok mutlu.
Ben bu konuyu anlamıyorum.
O hasta olduğu için okula gelemedi.
Kitap masanın üzerinde duruyor.

Durum Fiilleri Neden Önemlidir?

Durum fiilleri, bir dilin zenginliğini ve ifade gücünü artıran önemli bir fiil türüdür. Bu fiiller sayesinde duygularımızı, düşüncelerimizi ve durumlarımızı daha net ve etkili bir şekilde ifade edebiliriz.

Özetle, durum fiilleri, bir öznenin içinde bulunduğu durumu veya yaşadığı değişimi ifade eden fiillerdir. Bu fiiller, nesne almazlar ve genellikle “neyi?” veya “kimi?” sorularına cevap vermezler. Durum fiilleri, dildeki ifade çeşitliliğini artıran önemli bir unsurdur.