İsim veya Fiil Köklerinden Türetilen Kelimeler Kelime üretiminde, isim veya fiil köklerine eklenen yapım ekleriyle yeni anlamlar kazandırılarak oluşturulan kelimelere “türemiş kelimeler” denir. İsim Kök veya Gövdesinden Türetilmiş İsimler Bu başlık altında, isim kökleri ya da gövdelerine eklenen yapım ekleri ile oluşturulan yeni kelimelere yer verilmektedir. Birçok dilde olduğu gibi Türkçede de isimlerden yeni isimler […]
Kategori: Dilbilgisi
Olumluluk-Olumsuzluktan Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları ve Örnekleri
Olumlu ve Olumsuz Öznelerle Yüklem Uyumu Bir cümlenin öznesi olumlu bir ifade içeriyorsa, yüklem de olumlu olmalıdır. Aynı şekilde, eğer özne olumsuz bir anlam taşıyorsa, yüklemin de bu olumsuzluğa uygun olması gerekir. Olumluluk Taşıyan Özneler: herkes, hepsi, tümü, tamamı Olumsuzluk Taşıyan Özneler: hiç kimse, hiçbiri, kimse Örnekler Yanlış Cümle: Akşamüstü herkes haber izledi, ama detayları […]
Soru Zamirleri Nedir? Örneklerle Anlatımı
Soru Zamirleri Nedir? Örneklerle Anlatımı Soru zamirleri, isimlerin yerine geçerek sorularımızı şekillendiren özel sözcüklerdir. “Ne, nerede, nereye, nereden, kim, kimi, hangisi, kaçı” gibi kelimelerle bu zamirleri tanımlayabiliriz. Bir cümlede soru zamirini tespit etmek için, o cümleyi soru formundan düz cümleye çevirmek gereklidir. Eğer soru zamiri yerine bir isim ya da zamir getirilebiliyorsa, o sözcük soru […]
Soru Sıfatları Nedir? Örnekleri
Soru Sıfatları Nedir? Soru sıfatları, varlıkları soru yoluyla tanımlayan ve belirten sıfatlardır. “Hangi”, “kaç”, “ne”, “kaçar”, “kaçıncı”, “ne kadar” gibi ifadeler, bu tür sıfatların en yaygın örnekleridir. Örnek Cümleler: Örnek 1: Hangi elbisemle düğüne gitmem gerekiyor? Burada “hangi” sözcüğü, soru sıfatı olarak görev yapmaktadır. Cümlenin anlamı, “Kırmızı elbisemle düğüne gitmeliyim.” şeklinde yanıtlandığında, bu da onu […]
İşaret (Gösterme) Zamirleri Nedir? Örneklerle Anlatım
İşaret (Gösterme) Zamirleri Nedir? Örneklerle Anlatım İşaret zamirleri, belirli nesnelerin veya kişilerin yerini işaret ederek tutan ve onların yakınlık veya uzaklık derecelerini ifade eden zamirlerdir. Hem tekil hem de çoğul formlarda kullanılabilen bu zamirler, iletişimde nesneleri veya kişileri daha net bir şekilde tanımlamak için vazgeçilmezdir. İşaret zamirlerinin doğru kullanımı, dilin zenginliğini ve ifade gücünü artırır. […]
Türemiş Sıfatlar Nedir? Örneklerle Açıklamalı
Türemiş Sıfatlar Nedir? Türemiş sıfatlar, isim kök ya da gövdelerine yapım eklerinin eklenmesiyle oluşan sıfatlardır. Bu ekler, isimlerin anlamını genişletir, değiştirebilir veya onlara farklı özellikler kazandırabilir. Türkçede “-lı, -li, -siz, -msı, -cı, -cıklı, -ar, -maz, -ik, -sal” gibi birçok yapım eki kullanılarak türemiş sıfatlar oluşturulabilir. Bu sıfatlar varlıkların özelliklerini daha detaylı ve farklı yönlerden anlatmak […]
Niteleme Sıfatı Nedir? Örnekleri
Niteleme Sıfatı Nedir? Bir varlığın özelliklerini, durumunu, şeklini, rengini ya da biçimini tanımlayan sıfatlara niteleme sıfatları denir. Bu sıfatlar, varlıkların doğal ya da kalıcı özelliklerini ifade eder. Niteleme sıfatları genellikle isme “nasıl?” sorusunu sorduğumuzda karşımıza çıkar. Örnek Cümleler: Çalışkan öğrenciler herkes tarafından sevilir. O mavi elbise gerçekten çok yakışmıştı ona. İnsan, kurumuş bir ağaç gibi […]
Adlaşmış Sıfat Nedir? Örnekleri
Adlaşmış Sıfat Nedir? Örnekler Adlaşmış sıfat, nitelik bildiren sıfatların, sıfat tamlamalarında isimlerin düşmesi sonucu, ad olarak kullanılması durumunu ifade eder. Bu tür sıfatlar genellikle niteleme sıfatlarıyla oluşturulurlar. İşte adlaşmış sıfatların daha iyi anlaşılması için bazı örnekler: Örnek 1 Genç insanlar daha çabuk anlar. Gençler daha çabuk anlar. Bu cümlede “genç insanlar” bir sıfat tamlamasıdır. “Genç” […]
Özel İsim (Ad) Nedir? Örnekleri
Özel İsim (Ad) Nedir? Özel isimler, belirli bir varlığı veya nesneyi tanımlayan, eşsiz ve tek olan isimlerdir. Bu tür isimler, karşılarındaki varlıkların tam anlamıyla benzeri olmayan, özel bir kimliğe sahip olmalarını sağlar. Özel isimler, dilin ifade gücünü artırarak iletişimde özgünlük sunar. İşte başlıca özel isim türleri ve örnekleri: Özel İsim Türleri ve Örnekleri Kişi Adları […]
Sıfatlarda Derecelendirme Nedir? Örnekleri
Sıfatlarda Derecelendirme Nedir? Sıfatların önüne getirilen “oldukça, epey, son derece, bir hayli, büsbütün…” gibi sözcükler, sıfatların anlamını güçlendirir ve bu sayede bir varlığın niteliğini diğer varlıklarla kıyaslama imkanı tanır. Bu şekilde sıfatların derecesi, bir anlamda karşılaştırma yapılarak belirtilir. Örnekler: Biricik anılarımız, maalesef geçmişte kalmış gibi. (Burada, “en” anlamı yüklenmiştir.) Büsbüyük sıkıntıları, ortak bir çözümle aşmak […]